از دیدگاه قرآن، والدین نقش بسیار مهمی در رشد و شکوفایی فرزندان دارند. در قرآن کریم، خداوند به والدین دستور داده است که به فرزندان خود علاقه‌مند باشند، آنان را تربیت کرده و آموزش دهند. به علاوه، قرآن بارها به اهمیت رعایت حقوق فرزندان تأکید کرده است.
یکی از مهمترین نقش‌های والدین در رشد و شکوفایی فرزندان، تأمین نیازهای اساسی آنان است. بطور خاص، والدین مسئول هستند که نیازهای فیزیکی، اجتماعی، عاطفی و تحصیلاتی فرزندان را برطرف کنند. همچنین، والدین باید به فرزندان خود احترام بگذارند و آموزش دهند که به دیگران احترام بگذارند.
والدین همچنین مسئول تربیت فرزندان خود هستند. برای تربیت موفق فرزندان، والدین باید به آنان نشان دهند که چگونه باید در جامعه رفتار کنند و از نظر اخلاقی چه انتظاراتی وجود دارد. به علاوه، والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند که چگونه با مشکلات زندگی روبرو شوند و آن‌ها را حل کنند.
با توجه به اینکه والدین نقش بسیار مهمی در رشد و شکوفایی فرزندان دارند، قرآن کریم به آن‌ها تأکید می‌کند که به عنوان مسئولین تربیت فرزندان، باید با دقت و تأمل عمل کرده و در تلاش برای ارائه بهترین شرایط زندگی برای فرزندان خود باشند.
والدین با نقش‌آفرینی در تربیت فرزندان خود، می‌توانند به تعالی روحی و جسمی آن‌ها کمک کنند.
از دیدگاه تفاسیر شیعه، والدین با اجرای وظایف دینی خود به عنوان مثال نماز، روزه و حج، مثال خوبی برای فرزندان خود هستند و با این کار، آن‌ها را به اجرای وظایف دینی تشویق می‌کنند. همچنین، والدین با رعایت اخلاق اسلامی و به عنوان نمونه‌ای صالح برای فرزندان خود عمل کرده و آن‌ها را به پیروی از اخلاق اسلامی تشویق می‌کنند.
به علاوه، والدین با ارائه تحلیل‌های صحیح در مورد مسائل دینی و اجتماعی، می‌توانند به تقویت فرهنگ دینی در خانواده کمک کنند و فرزندان خود را به پذیرش ارزش‌های دینی و اخلاقی تشویق کنند. همچنین، والدین با به اشتراک گذاشتن تجربیات خود با فرزندان، آن‌ها را به رسیدن به موفقیت‌های بزرگ تشویق می‌کنند.
در آیه شش سوره تحریم آمده است: "یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدَادٌ لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُون" که به معنای "ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خودتان و خانواده‌اتان را از آتشی که سوخت‌وساز آن مردم و سنگ‌هایش هستند، حفظ کنید که فرشتگان نیز با شدت و قساوت بر آتش نظارت می‌کنند و آنچه خدا به آنان امر کرده‌است را نافرمان نمی‌شوند و آنچه به آنان دستور داده‌است را اجرا می‌کنند" است.
این آیه بیان می‌کند که والدین باید خودشان و خانواده خود را از آتش جهنم حفظ کنند. این به این معناست که والدین باید فرزندان خود را در مسیر صحیح به سوی پیشرفت و تعالی هدایت کنند و آن‌ها را از گرفتار شدن در گناه و بدرفتاری جلوگیری کنند. برای این منظور، والدین باید با توجه به اصول دینی، اخلاقی و اجتماعی، فرزندان خود را تربیت کرده و به آموزش و پرورش آن‌ها توجه کافی را داشته باشند.
روش های تربیتی اشتباه
تربیت‌های اشتباه به معنای روش‌های غلط و نامناسب در پرورش کودکان و جوانان است که باعث مشکلاتی برای آن‌ها و جامعه به وجود می‌آید. قرآن کریم به عنوان منبع اصلی دین اسلام، به تربیت صحیح کودکان و جوانان اهمیت بسیاری می‌دهد و از تربیت‌های اشتباه هم خبر دارد. برخی از تربیت‌های اشتباه که قرآن به آن‌ها اشاره کرده عبارتند از:
1. سخن گفتن با فحش و ناسزا: بسیاری از والدین به خاطر ناتوانی در کنترل خود، به سخن گفتن با فحش و ناسزا به فرزندان خود رو می‌آورند. در حال حاضر، این روش تربیتی بسیار رایج است. با این حال، قرآن کریم به شدت مخالف استفاده از فحش و ناسزا در سخن گفتار است و تأکید می‌کند که والدین باید با فرزندان خود با احترام و مودبانگی صحبت کنند.
2. عدم توجه به نیازهای روحی و جسمی فرزند: بسیاری از والدین به دلایل مختلف، به نیازهای روحی و جسمی فرزندان خود توجه نمی‌کنند. آن‌ها ممکن است دغدغه‌های خود را بر فرزندانشان منتقل کرده و از آن‌ها انتظار داشته باشند که همواره خود را در خدمت آن‌ها قرار دهند. با این حال، قرآن کریم به شدت تأکید می‌کند که والدین باید به نیازهای روحی و جسمی فرزندان خود توجه کافی داشته باشند و آن‌ها را در راه رسیدن به هدف‌هایشان حمایت کنند.
3. اعمال ستیزه جویی و ترجیح دادن یک فرزند نسبت به دیگری: بسیاری از والدین به دلایل مختلف، ستیزه جویی بین فرزندان خود را ترویج می‌دهند و گاهی اوقات یک فرزند را نسبت به دیگری ترجیح می‌دهند. با این حال، قرآن کریم به شدت مخالف استفاده از ستیزه جویی در خانواده و ترجیح دادن یک فرزند نسبت به دیگری است.
4. اعمال خشونت و سوء استفاده از قدرت: بسیاری از والدین به دلایل مختلف، خشونت و سوء استفاده از قدرت را در تربیت فرزندان خود به کار می‌برند. آن‌ها ممکن است با زور و خشونت، فرزندانشان را مجبور به پذیرش نظرات خود کنند. با این حال، قرآن کریم به شدت مخالف استفاده از خشونت و سوء استفاده از قدرت در تربیت فرزندان و تأکید می‌کند که والدین باید با فرزندان خود با مودبانگی و صبر برخورد کنند.
5. عدم توجه به آموزش احکام دینی: بسیاری از والدین به دلایل مختلف، به آموزش احکام دینی به فرزندان خود توجه نمی‌کنند و آن‌ها را در راه رسیدن به معرفت دینی و اخلاقی نادانسته می‌گذارند. با این حال، قرآن کریم به شدت تأکید می‌کند که والدین باید فرزندان خود را با آموزش احکام دینی، به راه رسیدن به معرفت دینی و اخلاقی هدایت کنند.
۶. عدم توجه به نیازهای روحی و جسمی فرزند
۷. عدم توجه به آموزش دین و اخلاق به فرزند
۸. تحمل نکردن خطا و اشتباه فرزند
۹. سخت گیری زیاد به فرزند
۱۰. تحریک فرزند به خشونت و خصومت
۱۱. بیخیالی نسبت به اعمال فررند
۱۲. تنبیهات نامناسب و دشوار